Middels aandachtige halen van het scheermes, lijkt jongste zoon Tom zich met zijn vader Hans te verzoenen. ‘Zo kun je niet sterven,’ had hij even daarvoor in de film Knielen op een bed violen tegen zijn vader gezegd. Het is een aandoenlijke scene. Ik voel de tranen in mijn ogen branden en ben weer even 10 jaar terug in de tijd.
Gillette
Mijn vader en ik, zo’n 40 jaar geleden
Inmiddels rolt een eerste traan over mijn wang. Op 23 maart 2006 zeepte ik het gezicht van mijn vader in. Gewoon met Gillette scheerschuim, dat had hij altijd gebruikt. Zijn huid voelt nog erg warm aan, niet verwonderlijk na de zeer hoge koorts die hij de afgelopen dagen had. Heel voorzichtig laat ik het scheermesje over zijn huid glijden, bang om een snee te veroorzaken. Hij zal het niet meer voelen, maar ik weet dat dit de laatste keer is dat we hem kunnen verzorgen. Na een ziekte van tien jaar is hij zojuist overleden. Mijn vader, rots in de branding, Cor van der Straten. 59 jaar oud.
Gunnen
De scheerscène is het enige uit de film dat me aan mijn vader doet terugdenken. Waar Hans Sievez naar het einde van zijn leven toe steeds verder van zijn gezin vervreemdt en wegzinkt in angst voor God, maakt mijn vader in zijn ziektejaren een omgekeerde beweging. ‘Ik zou dit wel aan iedereen gunnen,’ vertelde hij eens. Hij doelde niet op zijn ziekte, maar wel op de manier waarop het zijn geloof in God had veranderd. Hij ervoer heel sterk dat God voor hem zorgde, en dat hij in vrede met God kon leven en sterven. En waar hij het toen mijn zussen en ik nog klein waren moeilijk vond om over zijn gevoel te praten, hadden we nu nog mooie gesprekken en zei hij in de laatste jaren geregeld hoeveel hij van ons hield.
Psalm 139
Twee nachten voor hij stierf waakten we bij zijn bed. Samen met mijn moeder en zussen Irma en Arjanne. Beurtelings naast het bed, even liggend op de bank of op het logeerbed. Mijn vader was niet meer bij kennis. Toch vond ik het bijzonder om midden in de nacht bij hem te zijn. Ik las zijn lievelingspsalm, 139: ‘Heer, U doorgrondt en kent mij’. En, hoewel daar theologisch gezien natuurlijk van alles tegenin te brengen is, sloeg ik net als hij deed de verzen 19 tot en met 22 over. Die verzen spreken van haat tegen vijanden van God en de vraag aan Hem om ze om te brengen. Dat gunde hij niemand, liever sprak hij over het geduld dat God met mensen heeft en over Zijn liefde voor ons.
Levenslied
En toen, geurend scheerschuim. Voor de laatste keer. Het kon me niet lang genoeg duren, het was een intiem en kostbaar moment. Tegelijk sloeg het verdriet een enorm gat van binnen. Mijn vader en ik, we begrepen elkaar vaak voordat een woord gesproken was. Ik wist hoezeer ik hem zou gaan missen. Maar natuurlijk, ik was blij dat het lijden voor hem voorbij was. Straks zou op zijn grafsteen de tekst uitgehouwen staan: ‘Heer, U doorgrondt en kent mij, U legt uw handen op mij, en u bent voor mij en naast mij en om me heen, elke dag’. Het was het lied van zijn leven geworden.
Gemis
Nu, tien jaar later. Wat is er veel veranderd. Zijn geur is uit ons ouderlijk huis verdwenen. De inrichting veranderde, herinneringen vervaagden met elke streek latex op de muur. Het lied van zijn leven is blijven klinken. En, zoals hijzelf al had voorspeld, is in de loop van jaren de scherpte van het gemis minder geworden. Maar wat zou ik nog even graag met hem bijpraten, vertellen hoe het met de kinderen en ons gaat, ons nieuwe huis laten zien. En wat ben ik benieuwd hoe het is om bij God te zijn. Wat zou hij daarover kunnen vertellen?
Goede Vrijdag
In de stille week van Goede Vrijdag, komt het samen. De herinneringen aan de belangrijkste en meest dierbare man uit mijn leven, zijn vertrouwen op Jezus, die zelf door het diepste lijden is gegaan. Voor Jezus was er geen liefdevol scheerschuim. Hij incasseerde spot en hoon, werd zelfs door God verlaten. Hij zette de toon voor het lied dat mijn vader zo dierbaar was.
Woensdag bezoeken mijn moeder, zussen en ik het graf. We staan weer even stil bij wie hij voor ons was. En ik laat mijn handen even over de in steen uitgehouwen tekst glijden. Als herinnering aan de belangrijkste levensles die mijn vader ons gaf. Over de bloemen hoef ik dit jaar niet na te denken. Op zijn graf staan verse violen.